Tutuklama kararı, bir kişinin suç şüphesiyle özgürlüğünün kısıtlanmasıdır. Tutuklama kararlarına karşı etkili bir şekilde itiraz etmek, hem bireysel hakların korunması hem de hukukun üstünlüğünün sağlanması açısından büyük önem taşır.
Bu makalede, tutuklama kararlarına itiraz sürecini detaylı bir şekilde ele alacak, itiraz dilekçesi hazırlarken dikkat edilmesi gereken hususları ve itirazın olası sonuçlarını inceleyeceğiz.
Tutuklama Kararına Nasıl İtiraz Edilir?
Tutuklama kararına itiraz süreci, kişi özgürlüğünü doğrudan etkileyen bu kararın hukuka aykırı veya yersiz olduğunu ileri sürerek, serbest bırakılmayı amaçlayan kanuni bir haktır.
Bu süreç, tutuklama kararının tebliğinden itibaren 7 gün içinde, kararı veren mahkemeye veya nöbetçi Sulh Ceza Mahkemesine yazılı bir dilekçe ile başvurulması ile birlikte başlar. İtiraz dilekçesinde, kararın hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu, deliller ve somut olaydaki eksiklikler detaylı olarak açıklanmalıdır.
İtirazı değerlendirecek merci, tutukluluğun devam edip etmeyeceğine karar verir. Bu aşamada, ceza muhakemesi hukuku alanında uzman bir avukatın desteği, itirazın başarısı için kritik öneme sahiptir.
Avukat, yasal süreçlere hakimiyeti, delil toplama ve değerlendirme becerisi ile müvekkilinin haklarını en iyi şekilde savunarak, adil bir sonuca ulaşılmasına katkı sağlar
Tutukluluğa İtiraz Dilekçesi Örneği
İSTANBUL ANADOLU (…) SULH CEZA MAHKEMESİNE
DOSYA NO: 2025/(…)
İTİRAZ EDEN ŞÜPHELİ/SANIK: [Şüpheli/Sanık Adı Soyadı], T.C. Kimlik No: [T.C. Kimlik Numarası], [Adres]
MÜDAFİİ: Av. Buğra ÇAPA
İTİRAZ KONUSU: 15.04.2025 tarihli tutuklama kararına itiraz ve tutukluluğun kaldırılması talebidir.
AÇIKLAMALAR:
- Müvekkil [Şüpheli/Sanık Adı Soyadı], [Tarih] tarihinde [Suç Adı] suçundan tutuklanmıştır.
- Müvekkilimiz hakkında verilen tutuklama kararı, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 100. maddesinde belirtilen tutuklama şartlarını taşımamaktadır.
- Şöyle ki; Müvekkilimizin üzerine atılı suçu işlediğine dair somut deliller bulunmamaktadır. [Delil Yokluğuna Dair Açıklama]
- Müvekkilimizin kaçma veya delilleri karartma şüphesi bulunmamaktadır. [Kaçma/Delil Karartma Şüphesi Yokluğuna Dair Açıklama]
- Suçun niteliği ve mevcut delil durumu dikkate alındığında, adli kontrol tedbirleri tutuklama yerine yeterli olacaktır. [Adli Kontrolün Yeterliliğine Dair Açıklama]
- Yukarıda belirtilen nedenlerle, müvekkilimiz hakkında verilen tutuklama kararı hukuka aykırıdır ve kaldırılması gerekmektedir.
HUKUKİ NEDENLER: CMK m. 100 ve ilgili mevzuat.
SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda açıklanan nedenlerle, müvekkilimiz hakkında verilen tutuklama kararının kaldırılmasına ve müvekkilimizin derhal serbest bırakılmasına karar verilmesini saygılarımızla vekaleten talep ederiz.
ŞÜPHELİ MÜDAFİİ
AV. BUĞRA ÇAPA
Tutuklama Kararı Kim Tarafından Verilir?
Tutuklama kararı, Sulh Ceza Hakimliği tarafından verilir. Soruşturma aşamasında sulh ceza hakimi, kovuşturma aşamasında ise görevli ve yetkili mahkeme tutuklama kararı verebilir. Savcının tutuklama yetkisi yoktur, ancak savcı tutuklama talep edebilir. Hâkim veya mahkeme, savcının talebini değerlendirerek tutuklama kararı verebilir veya reddedebilir.
Tutukluluğa İtiraz Ne Zaman Sonuçlanır?
Tutukluluğa itirazın sonuçlanma süresi, somut olayın özelliklerine, itirazın yapıldığı yargılama aşamasına ve itirazı inceleyecek merciin iş yoğunluğuna bağlı olarak değişkenlik arz eder. Soruşturma aşamasında yapılan itirazlar, genellikle birkaç gün içinde sonuçlanırken, kovuşturma aşamasında yapılan itirazlar daha uzun sürebilir. İtirazı inceleyecek merciin, dosyanın kapsamını, delilleri ve hukuki gerekçeleri değerlendirmesi zaman alabilir.
Tutukluluğa İtiraz Dilekçesini Kimler Verebilir?
Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) uyarınca, tutuklu olan şüpheli veya sanık, müdafii (avukatı) veya kanuni temsilcisi (kanuni temsilci genellikle şüphelinin veya sanığın babası, annesi veya yasal vasi gibi yetkili kişilerden biridir), tutukluluğa itiraz dilekçesi sunma yetkisine sahiptir. Bu hak, tutuklunun özgürlüğünü savunma ve hukuki haklarını koruma amacını taşır.
5271 Sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 261. maddesi hükmü gereğince;
“(1) Avukat, müdafiliğini veya vekilliğini üstlendiği kişilerin açık arzusuna aykırı olmamak koşuluyla kanun yollarına başvurabilir.” avukatın tutukluğa itiraz dilekçesini verme hakkına sahiptir
Tutuklama Kararına İtiraz Dilekçesi Nereye Verilir?
Tutuklama kararına itiraz dilekçesi, CMK’nın ilgili hükümleri uyarınca, tutuklama kararını veren mahkemeye veya yetki alanındaki nöbetçi Sulh Ceza Mahkemesine sunulur. İtirazın doğru bir şekilde yapılması, sürecin doğru ve etkin bir şekilde ilerlemesi için önemlidir.
Tutuklama Kararına İtiraz Süresi Ne Zaman Başlar?
Tutuklama kararına itiraz süresi, kararın şüpheli tarafa tebliğ edildiği andan itibaren 7 gün içerisinde başlar. Tebliğ, kararın yüzüne okunması veya yazılı olarak bildirilmesi şeklinde olabilir. Sürenin başlangıcı, tebliğ tarihidir ve bu tarih, itirazın yasal süresi içinde yapılması için kritik öneme sahiptir.
Tutuklamaya İtiraz Süresinin Kaçırılması Durumunda Ne Olur?
Tutuklamaya itiraz süresinin kaçırılması durumunda, itiraz hakkı yasal olarak kaybedilir. Bu durumda, tutukluluk hali devam eder ve şüpheli, yasal yollarla serbest kalma imkanını yitirir. Bu nedenle, itiraz süresine riayet etmek, hukuki hakların korunması açısından hayati önem taşır.
Tutuklama Kararına İtiraz Reddedilirse Ne Olur?
Tutuklama kararına itirazın reddedilmesi halinde, tutukluluk hali devam eder. Ancak, CMK’nın ilgili maddeleri uyarınca, tutukluluğun devamlılığı belirli aralıklarla yeniden değerlendirilir. Şüpheli taraf, koşullar değiştiğinde veya yeni deliller sunarak yeniden itiraz edebilir. Ayrıca, tutukluluğa karşı diğer yasal yollara başvurma imkanı da mevcuttur.
Azami Tutukluluk Süresi Ne Kadardır?
Azami tutukluluk süresi, suçun niteliğine, yargılama aşamasına ve ilgili kanun hükümlerine göre değişiklik gösterir. CMK’nın 102. maddesi uyarınca, ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen suçlarda tutukluluk süresi en çok 1 yıl, ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçlarda ise 2 yıldır. Bu süreler, zorunlu hallerde belirli koşullar altında uzatılabilir. Terörle mücadele kanunu kapsamındaki suçlarda ise bu süreler farklılık arz edebilir.
Tutuklulukta geçecek süre Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 102. maddesinde;
“(1) Ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerde tutukluluk süresi en çok bir yıldır. Ancak bu süre, zorunlu hallerde gerekçeleri gösterilerek altı ay daha uzatılabilir.
(2) Ağır ceza mahkemesinin görevine giren işlerde, tutukluluk süresi en çok iki yıldır. Bu süre, zorunlu hallerde, gerekçesi gösterilerek uzatılabilir; uzatma süresi toplam üç yılı, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve
Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlarda beş yılı geçemez.
(3) Bu maddede öngörülen uzatma kararları, Cumhuriyet savcısının, şüpheli veya sanık ile müdafinin görüşleri alındıktan sonra verilir.
(4) Soruşturma evresinde tutukluluk süresi, ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işler bakımından altı ayı, ağır ceza mahkemesinin görevine giren işler bakımından ise bir yılı geçemez. Ancak, Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ve toplu olarak işlenen suçlar bakımından bu süre en çok bir yıl altı ay olup, gerekçesi gösterilerek altı ay daha uzatılabilir.
(5) Bu maddede öngörülen tutukluluk süreleri, fiili işlediği sırada on beş yaşını doldurmamış çocuklar bakımından yarı oranında, on sekiz yaşını doldurmamış çocuklar bakımından ise dörtte üç oranında uygulanır.”
şeklinde düzenlenmiştir.
