Memnu Hakların İadesi
Memnu hakların iadesi 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda yer almamaktadır. Memnu hakların iadesi 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu ile düzenlenmiştir.
TCK ve CMK öncesinde yani 818 sayılı TCK ve CMUK kapsamında memnu hakların iadesi bu iki kanun ile düzenlenmekteydi.
Bu yazımızda memnu hakların iadesine ilişkin genel bilgiler paylaşılmış olup, hukuki uyuşmazlığınıza ilişkin detaylı bilgi için iletişim bölümündeki bilgilerden Çapa Hukuk Bürosu’na ulaşabilirsiniz.
Memnu Hakların İadesi Nedir?
Memnu hakların iadesi yani yasaklanmış hakların geri verilmesi 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu m.13/A ile düzenlenmiştir.
Memnu hakların iadesi ile hakkında ceza kararı verilen fail birtakım haklardan mahrum kalmaktadır.
Ceza hukukunun amacı gereği ceza alan fail işlemiş olduğu suç nedeniyle bir yaptırıma maruz kalacaktır, bununla birlikte topluma tekrar karışması hususunda da ıslah edilecektir.
Dolayısıyla almış olduğu ceza ve kesinleşen cezanın infazı ile fail birtakım haklardan mahrum bırakılabilmekteyken, cezasının sona ermesi ile birlikte bu haklardan ömrü boyunca yoksun olmamalıdır.
Memnu hakların fail tarafından tekrar kullanılabilmesi memnu hakların iadesi müessesesi ile sağlanacaktır.
Memnu Hakların İadesi (Yasaklanmış Hakların İadesi) Şartları Nelerdir?
5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu m. 13/A hükmünde memnu hakların iadesinin şartları düzenlenmiştir. Buna göre; ceza dosyasının infaz edilmiş olması ya da hukuki bir sebeple son bulmuş olması, cezanın ardından üç yıl geçmiş olması ve cezanın infazından başlamak üzere tüm bu süre içerisinde hiçbir suç işlememiş olması gerekmektedir.
Ceza dosyasının infaz edilmiş ya da hukuki sebeple sona ermiş olması demek nedir?
İnfaz edilmiş olması faile verilen cezanın tamamen ifa edilmiş olmasıdır. Bu noktada önem arz eden failin cezasından indirim alması, şartlı salıverildiği, para cezası olması ve bunun tamamının ödenmemiş olması halinde infazın tamamlanmış olduğu söylenemeyecektir.
Cezanın hukuki sebeple sona ermiş olması, cezanın özel af ile sona ermesi ya da zamanaşımına uğraması anlamına gelmektedir.
Cezanın ardından üç yıl geçmesi nedir?
Cezanın tam anlamıyla infaz olmasının üzerinden üç yıl geçmiş olması gerekmektedir.
Cezanın infazından başlamak üzere tüm bu süre içerisinde failin hiçbir suç işlememiş olması nedir?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi ceza verilen kişi (fail), ceza hukukunun amacı gereği aynı zamanda ıslah edilir ve topluma kazandırılır. Topluma kazandırılmaya çalışılan ve cezası infaz edilmekte olan kişi gerek cezası gerek cezasının neticelenmesi süresince iyi niyetli olduğunu ispatlamalı ve herhangi bir suça karışmamalıdır.
Memnu Hakların İadesinde Görevli ve Yetkili Mahkeme
Memnu hakların iadesinde görevli ve yetkili mahkeme faile ceza veren mahkeme ya da failin yerleşim yerinde bulunan görevli mahkemedir.
Memnu Hakların İadesini Kimler Talep Edebilir?
Memnu hakların iadesini Adli Sicil Kanunu m.13/A/3 bendi uyarınca hükümlü ya da vekili talep edebilir.
Memnu Hakların İadesini Alan Hükümlü Memuriyette Çalışabilir Mi?
Bir kişinin devlet memuru olarak çalışabilmesinin şartları 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile düzenlenmiştir.
657 sayılı Kanun’un 48. Maddesi
“Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak”
şeklinde düzenlenmiştir.
Buna göre;
- Devletin güvenliğine karşı suçlar,
- Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar,
- Zimmet,
- İrtikap,
- Rüşvet,
- Hırsızlık,
- Dolandırıcılık,
- Sahtecilik,
- Güveni kötüye kullanma,
- Hileli iflas,
- İhaleye fesat karıştırma,
- Edimin ifasına fesat karıştırma,
- Suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama,
- Kaçakçılık
Suçlarından ceza alan kişiler memnu haklarını iade alsalar bile devlet memuru olamayacaklardır.
Memnu Hakların İadesi Dilekçesi
T.C.
İSTANBUL … AĞIR CEZA MAHKEMESİ’NE
MEMNU HAKLARININ
GERİ VERİLMESİNİ TALEP EDEN : ….
VEKİLİ : AV. BUĞRA ÇAPA
Adres Antettedir.
KONU : Memnu Hakların İadesi Taleplidir.
AÇIKLAMALAR :
Müvekkil … Mahkemeniz Başkanlığınca 2013/… E. 2014/… K. Sayılı dosyası ile yargılanmış ve hakkında … yıl … ay .. gün ceza verilmiştir. Verilen ceza neticesinde müvekkil … Cezaevinde hükümlülük sürecini geçirmiş yani cezası infaz edilmiştir. …/…/2019 tarihi ile de cezasının infazı neticelenmiş akabinde müvekkil tahliye edilmiştir.
Müvekkil gerek yargılama süresince, gerek cezasının infazı gerekse infazın sona ermesinden sonra herhangi bir suç işlememiş, suça iştirak etmemiştir. Müvekkil tüm hayatını iyi halli olarak sürdürmektedir.
Sonuç olarak müvekkil yönünden memnu hakların iadesine ilişkin 5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu m. 13/A hükmü uyarınca tüm koşullar sağlanmış olduğundan memnu hakların iadesine ilişkin talep gerekliliği hasıl olmuştur.
SONUÇ VE TALEP :
Yukarıda açıklanan sebeplerle Adli Sicil Kanunu’nda yer alan koşulların oluşması sebebiyle müvekkilimizin memnu haklarının iadesine karar verilmesini vekaleten saygılarımızla arz ve talep ederiz.
TALEP EDEN VEKİLİ
AV. BUĞRA ÇAPA