Günümüzde internet üzerinden gerçekleştirilen satış işlemlerinde birçok kişi kendisine ait olmayan ya da yetkisi bulunmayan eşyaları satma işlemlerini gerçekleştirmekte ve satın alandan Kapora almakta, durumu kötü niyetli olarak kullanmaktadırlar.
Bu yazımızda Kapora dolandırıcılığına ilişkin genel bilgiler paylaşılmış olup, hukuki uyuşmazlığınıza ilişkin detaylı bilgi için iletişim bölümündeki bilgilerden Çapa Hukuk Bürosu’na ulaşabilirsiniz.
Kapora Nedir?
Türk Dil Kurumu’na göre Kapora, güvenmelik anlamına gelmektedir. Genel kullanım anlamında ise Kapora, alıcının bir mal, ürün ya da hizmeti almadan önce satın alacağına söz verdiği anlamına gelen asıl bedele binaen küçük bir bedeli ön ödeme olarak ödemesidir.
Kapora Dolandırıcılığı Nedir?
Kapora dolandırıcılığı, satışa ilişkin güven vermek amacıyla verilen ön ödemenin hileli davranışlarla alıcıyı kandırmak suretiyle alınmasıdır. Kapora alınmasının akabinde söz konusu ürün ya da hizmetin alıcıya teslim edilmemesi ile Kapora dolandırıcılığı suçu işlenmiş olacaktır. Kapora dolandırıcılığı suçu eğer kamu kurum ve kuruluşları, basın ya da bilişim sistemleri kanalları ile işlenmişse nitelikli dolandırıcılık olarak kabul edilmekte ve TCK m.158 kapsamında yargılama işlemleri yapılmaktadır.
TCK m.158 ile;
- Dinin istismar edilmesi,
- Kişinin içinde bulunduğu zor durumdan yararlanılması,
- Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından faydalanılması,
- Kamu kurum veya kuruluşlarının araç olarak kullanılması veya bu kurumların zararına işlenmesi,
- Basın-yayın kuruluşlarının sağladığı kolaylıklardan yararlanarak işlenmesi,
- Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması,
- Ticari faaliyet sırasında işlenmesi,
- Serbest meslek sahibinin mesleğine duyulan güveni kötüye kullanarak işlemesi,
- Sigorta bedelini almak maksadıyla işlenmesi nitelikli dolandırıcılık halleri olarak sayılmaktadır.
Yukarıda belirtilen şekillerde Kapora dolandırıcılığı yapılmamış ise TCK M.157 uyarınca basit nitelikte dolandırıcılık olarak kabul edilecek ve Kapora dolandırıcılığı faili basit dolandırıcılık kapsamında yargılanacaktır.
Kapora Dolandırıcılığı ve Nitelikli Dolandırıcılık
Günümüzde Kapora dolandırıcılığını yapan kişi/ kişiler genel olarak internet üzerinden alıcıları kandırmak ve zarara uğratmak maksadıyla, hileli hareket etmektedirler. Dolayısıyla internet üzerinden basın, bilişim ve banka gibi kanallarını kullanarak alıcıları zarara uğratmaktadırlar.
Yargıtay 15. Ceza Dairesi, 2014/15033 E. – 2014/15225 K. Sayılı ilamında örnek olarak :
“Sanıklar … ve …’ın … adlı internet sitesine … … adına ilan sayfası açarak, … marka bir aracın satış ilanını ve başvuru için … numaralı telefonu verdikleri, internet sayfasında bu ilanı gören katılan …’nun ilanda verilen telefon numarasını aradığında karşısına çıkan şahsın kendisini sanık … olarak tanıtarak, katılan … ile arabanın satışı konusunda pazarlık yaparak anlaşmaya vardığı ve müştekiden 500 TL kapora istediği, katılan …’ın da 19/12/2011 tarihli dekonta göre .. .. Bankası … şubesinde … hesabına 500TL gönderdiği, ancak katılanın aracı teslim almak üzere sanığın yanına gideceği sırada sanığın akrabasının öldüğünü bahane ederek, katılandan 2.000 TL daha para istemesi üzerine katılanın şüphelenerek daha fazla para göndermediği ve sanık …’nün de katılana telefonda kendisini dolandırdıklarını açıkça ikrar ettiği;
Sanıkların katılan … ve şikayetçi …’e yönelik eylemleri nedeniyle verilen adli para cezalarının TCK’nın 158/son maddesi uyarınca haksız menfaatin iki katından az olamayacağının gözetilmemesi ve katılanlar …, …, …, …, … ile şikayetçiler … ve …’e yönelik eylemlerinden dolayı TCK’nın 43/1. Maddesi gereğince zincirleme suç hükümlerinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi aleyhe temyiz bulunmadığından bozma nedeni yapılmamıştır.
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, sanıklar ve sanık … müdafii yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün ONANMASINA,..” şeklinde hüküm kurulmuştur. Emsal karardan da anlaşılacağı üzere Kapora dolandırıcılığı nitelikli dolandırıcılık olarak kabul edilmiştir.
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere eğer nitelikli dolandırıcılık kapsamında sayılmayan bir hal söz konusu ise Kapora dolandırıcılığı TCK m.157 kapsamında basit dolandırıcılık sayılacaktır. Kapora dolandırıcılığında her bir somut olay nezdinde ayrı bir değerlendirme yapılması gerekmekte olup bir avukattan destek alınması faydalı olacaktır.
Kapora Dolandırıcılığı Nereye ve Nasıl Şikayet Edilir?
Kapora dolandırıcılığı nasıl ve ne şekilde dolandırıldığı, hangi işlemler yapıldığı ayrıntılı bir şekilde belirten nitelikte bir dilekçe ile savcılığa yapılacak olan suç duyurusu ile şikayet yapılabilir.
Kapora Dolandırıcılığının Cezası
Kapora dolandırıcılığı neticesinde Savcılık makamınca yapılan incelemede nitelikli dolandırıcılık olduğuna kanaat getirilirse dolandırıcılık eylemini yapan kişi/ kişiler 3 ila 10 yıl arasında ceza alır. Basit nitelikte dolandırıcılık olduğuna kanaat getirilirse 1,5 yıldan 7,5 yıla kadar hapis cezası ve 7500 güne kadar da adli para cezası uygulanacaktır. Ancak Kapora dolandırıcılığı genel hatlarıyla Yargıtay nezdinde nitelikli dolandırıcılık olarak kabul edilmektedir.
Kapora Dolandırıcılığında Uzlaşma
Kapora dolandırıcılığı suçu uzlaşma kapsamındaki suçlardan değildir. Ancak yargılama aşamasında Kapora dolandırıcılığı suçunu işleyen failin cezadan indirim alması söz konusu olabilir.
- Zararın tazmini,
- Failin pişmanlık duyması,
- Mağduriyetin tamamen giderilmesi,
- Failin iyi halli olması.
- Koşulların sağlanması halinde verilen cezada 2/3 oranında indirim yapılabilmektedir.
Kapora Dolandırıcılığı Suçu Şikayete Tabi Mi?
Kapora dolandırıcılığı nitelikli dolandırıcılık suçu olarak kabul edildiğinden şikayete tabi değildir. Savcılık makamınca re’sen soruşturma başlatılarak ya da mağdurun şikayeti ile de soruşturma başlatılarak yargılama aşamasına geçilebilir. Mağdur şikayetinden vazgeçse dahi yargılama devam edecektir.
Kapora Dolandırıcılığı Suçu Uzlaşma Hükümlerine Tabi Mi?
Kapora dolandırıcılığı suçu nitelikli dolandırıcılık suçu içerisinde kabul edilmektedir. Nitelikli Dolandırıcılık kapsamına giren bir suç, uzlaşma hükümlerine tabi suçlardan değildir. Uzlaştırma kapsamındaki suçları https://www.capa.av.tr/uzlasma-nedir-uzlasmaya-tabi-suclar/ uzantısındaki makalemizden bulabilirsiniz.
Kapora Dolandırıcılığı Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme
Yukarıda da belirttiğimiz üzere Kapora suçu vesilesiyle savcılık makamınca, yapılan dolandırıcılık işleminin büyük ihtimalle nitelikli dolandırıcılık işlemi olduğuna karar verilecektir. Kapora dolandırıcılığı genel itibariyle nitelikli dolandırıcılık suçu olduğundan görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesi olup, yetkili mahkeme ise mağdurun ikamet adresinin bulunduğu yer mahkemesidir.
Kapora Verilmesine Rağmen Malın İade Edilmemesi Suç Mudur?
Kapora dolandırıcılığı neticesinde mağdur olan kişinin ön ödeme olarak söz mahiyetinde vermiş olduğu para kendisinin hileli davranışlarla alınmış olmasıdır. Mağdur kişi, için Kapora dolandırıcılığı sebebiyle savcılığa suç duyurusunda bulunurken aynı zamanda mağdur olduğu miktar yönünden de icra takibi başlatabilir.
