İnternet, günümüzde en büyük iletişim aracıdır. İnternet sayesinde iletişim kurulabilmesi bu iletişimin iyi ya da kötü anlamda kullanılmasına engel olamamaktadır. Bir diğer deyişle internet kullanımı kötü amaçların birçok kişiye erişimini de beraberinde getirmektedir.
Bu yazımızda internetten içerik kaldırma ve erişimin engellenmesine ilişkin genel bilgiler paylaşılmış olup, hukuki uyuşmazlığınıza ilişkin detaylı bilgi için iletişim bölümündeki bilgilerden Çapa Hukuk Bürosu’na ulaşabilirsiniz.
İnternetten İçeriğin Kaldırılması ve Erişimin Engellenmesi Nedir?
5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında internet ortamında işlenen suçlara ilişkin olarak hukuki ve cezai anlamda içeriğin kaldırılması ve bu suça ilişkin internet ortamına erişimin kaldırılmasıdır. Erişimin engellenmesi meydana gelen hukuka aykırı içeriğin bu hukuka aykırılık ortadan kalkana kadar internet ortamından kaldırılması maksadıyla uygulanan bir hukuki tedbirdir.
İnternetten İçeriğin Kaldırılması ve Erişimin Engellenmesi Şartları
İnternetten içeriğin kaldırılması ve erişimin engellenmesi için birtakım şartların meydana gelmesi gerekmektedir. Her bir içerik kişilerin kendi görüş ve keyfiyetleri doğrultusunda kaldırılamaz. Çünkü internette yapılan paylaşımlarda keyfi olarak içeriğin kaldırılması, Anayasal olarak iletişim ve haberleşme özgürlüğüne aykırılık teşkil eder. Bu sebeple içeriğin kaldırılması ve erişimin engellenmesi için gerekli şartlar, 5651 sayılı Kanun’un 8. Maddesinde belirtilmiştir.
İnternette Yapılan Yayınlar Aracılığıyla Suç İşlenmesi
5651 sayılı Kanun’un 8. Maddesi ile erişimin engellenmesine sebebiyet veren suçlar sayılmıştır. Bu suçların işlendiğinin aşikar olması ve/veya işlendiğine dair kuvvetli şüphe bulunması halinde söz konusu içerik Cumhuriyet Başsavcılığının talebi üzerine kaldırılacaktır. Bu suçlar;
“(1) İnternet ortamında yapılan ve içeriği aşağıdaki suçları oluşturduğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verilir:
a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan;
- İntihara yönlendirme (madde 84),
- Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra),
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190),
- Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194),
- Müstehcenlik (madde 226),
- Fuhuş (madde 227),
- Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228), suçları.
b) 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar.
c) 29/4/1959 tarihli ve 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanunda yer alan suçlar.
ç)1/11/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanununun 27 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında yer alan suçların tespit edilmesi halinde içeriğin kaldırılması ve erişimin engellenmesine karar verilecektir.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Durumu
Bilindiği üzere özel hayat, bir kişinin herkesçe bilinmeyen, istendiği oranda istendiği zaman açıklanan bilgilerdir. Fiziksel mahremiyete ilişkin, önceki sevgililik/ evlilik dönemine ilişkin, cep telefonu numarasını paylaşma ve sair hususlarda fotoğraf ve videoların sosyal medya hesaplarında ve internette paylaşılması özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturacaktır.
Özel hayatın gizliliğini ihlal, TCK m.134 ile düzenlenmiştir. Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun internet ya da yayın yoluyla işlenmesi halinde 2 ila 5 yıl arasında hapis cezası gündeme gelecektir. Her bir somut olayda özel hayatın ihlali olup olmadığı ayrıca değerlendirilecektir. Kişinin niteliği ve paylaşıldığı belirtilen bilginin özel hayata ilişkin olup olmadığı incelenecek ve ona göre karar verilecektir.
Kişilik Haklarının İhlal Edilmesi Durumu
İnternet ortamında yapılan yayın ile bir kişinin kişilik haklarının ihlal edilmesi halinde kişilik hakkı ihlal edilen kişi, içerik sağlayıcısından manevi tazminat talep edebilir. Aynı zamanda içeriğin internet ortamından kaldırılmasını da talep edebilecektir.
İnternette Unutulma Hakkı Kapsamında Haber, Video, Görsel vb. İçerik Silme/Kaldırma
İnternette yayınlanan fotoğraf, makale, video, haber ve diğer nam adı altındaki içerikler yönünden unutulma hakkı kapsamında içeriğin silinmesi/ kaldırılması talep edilebilir. Ancak unutulma hakkından yararlanılabilmesi için birtakım şartlar mevcuttur. Buna göre;
- Söz konusu içerik güncelliğini yitirmelidir.
- İçeriğin internette kalmasında herhangi bir kamu yararı bulunmamalıdır.
- İçerik, tarihsel veri içermemelidir.
- İçeriğin yayında kaldığı sürenin üzerinden uzun zaman geçmelidir.
- İçeriğe konu olan kişinin sıfatı önem arz etmektedir. Yani içerikte yer alan kişinin siyasetçi, şarkıcı, oyuncu gibi ünlü bir kişi olması unutulma hakkı yönünden içeriğe göre değerlendirilecektir.
- Unutulma hakkı kapsamında içeriğin kaldırılmasına sulh ceza hakimliği karar verecektir.
İnternetteki İçeriğin Kaldırılması Ne Kadar Sürer?
Soruşturma nezdinde içeriğin kaldırılmasına Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından karar verilebilir. Ancak savcılık makamı içeriğin kaldırılmasına yönelik karar vermesinin akabinde 24 saat içerisinde işbu kararını ilgili hakimliğin onayına sunar. Hakim de kendisinin onayına sunulan içeriğin kaldırılması ve erişimin engellenmesi talebine ilişkin olarak 24 saat içerisinde karar verir.
İnternette İçerik Paylaşımı Yapan Kişilerin Hukuki Sorumlulukları Nelerdir?
5651 sayılı Kanun’un 4. Maddesi ile erişim sağlayıcının sorumluluğu hüküm altına alınmıştır. İçerik sağlayıcı, internette kullanıma sunduğu her türlü içerikten sorumludur. Bununla birlikte bağlantı sağladığı ve fakat başkasına ait olan içeriklerden sorumlu değildir.
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2016/17043 E.- 2017/294 K. Sayılı ilamında
“internet sitesinin künyesine dair belgenin incelenmesinden; 5651 Sayılı Kanun madde 3’e göre içerik sağlayıcının Kanun’un emredici hükmüne rağmen belirtilmediği, ortam paylaşanların ayrıca içerik sağlayanı araştırmakla yükümlü olmadığı 5651 Sayılı Kanun’un madde 4’e göre içerik sağlayanın salt kullanıma sunmakla kusursuz sorumluluk türüyle sorumlu olduğu, künye bilgilerine göre imtiyaz sağlayanın davalı olduğu, böylece ortamı kullanıma sunanın da davalı olduğu, bu durumda davalının 4. madde kapsamında kusursuz sorumlulukla sorumlu olacağı açıktır.”
Şeklinde hüküm kurarak içerik sağlayıcısının sorumluluğuna gidilmiştir.
İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesinde Yetkili Mahkeme ve Savcılık
İçeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı, soruşturma evresinde hakim, kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından verilir.
Soruşturma evresinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısı tarafından da içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verilebilir. Bu durumda Cumhuriyet savcısı kararını yirmi dört saat içinde hakimin onayına sunar ve hakim, kararını en geç yirmi dört saat içinde verir. Bu süre içinde kararın onaylanmaması halinde tedbir, Cumhuriyet savcısı tarafından derhal kaldırılır.
İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi Kararına İtiraz Edilebilir Mi?
İnternetten içerik kaldırılması ve erişimin engellenmesine ilişkin kararın ilgili kişiye tebliğ olmasından itibaren 7 gün içerisinde sulh ceza hakimliğine itiraz edilebilecektir. Erişimin engellenmesi kararını veren sulh ceza hakimliğinin bir üst numaralı sulh ceza hakimliğine sunulacak olan itiraz dilekçesi ile itiraz edilecektir.
